Kącik porad metodycznych Mirosława Zyberta

Zawsze w dobrym kierunku, czyli wykorzystanie mapy i planu miasta na zajęciach lekcyjnych

Określanie miejsca znajdowania się, pytanie o drogę i udzielanie informacji na ten temat, wreszcie odnajdywanie i wskazywanie na mapie obcojęzycznej lub planie miasta ważnych obiektów to umiejętności, które zdobywa uczeń na lekcjach języka obcego na różnych etapach nauczania, w stopniu odpowiednim do wymogów danego etapu.

Podstawowymi i niezbędnymi pomocami dydaktycznymi w kształtowaniu wspomnianych umiejętności są mapy krajów nauczanego języka obcego oraz plany najważniejszych miast. Autorzy i redaktorzy podręczników starają się w możliwy dla nich sposób zaspokoić tę potrzebę poprzez zamieszczanie map kraju i planów największych miast, głównie stolic. Materiały te wprawdzie zaspokajają najbardziej podstawowe potrzeby w zakresie kształtowania wspomnianych na wstępie umiejętności, jednak podlegają ograniczeniom, wpływającym na ich jakość i skalę, ze względu, chociażby na format książki. Zawęża to w istotny sposób możliwości ich dydaktycznego wykorzystania.

W dobie Internetu jest to jednak niedogodność łatwa do pokonania. Na internetowych stronach miast, a nawet mniejszych miejscowości można znaleźć ich plany z zaznaczeniem najważniejszych obiektów. Niezależnie od wspomnianych tu źródeł, doskonałej pomocy w tym zakresie dostarcza strona http://maps.google.pl/. Oczywiście, „pl” można zastąpić „de”, „uk” lub „ru”, ale nie stanowi to praktycznie żadnej różnicy, ponieważ w okienku wyszukiwarki nazwę poszukiwanego miasta można wpisać zarówno po polsku, jak i w innych językach. Opisy na mapach i planach miast podawane są w języku danego kraju, a w przypadku Rosji (cyrylica), również w transkrypcji. Plan można wczytać w dowolnej skali, łącznie z widokiem satelitarnym. Na planie zazwyczaj są zaznaczone ważne obiekty.

Wydrukowanie specjalnie wyszukanego fragmentu mapy lub planu miasta i dostarczenie go uczniom w odpowiedniej skali pozwoli na przeprowadzenie szeregu bardzo interesujących ćwiczeń. Przy doborze i konstruowaniu tych ćwiczeń należy pamiętać o rzeczywistych potrzebach komunikacyjnych w tym zakresie i kierując się nimi dobrać odpowiednie mapy lub plany i dostosować do nich ćwiczenia. Na pewno, w sytuacji, gdy nasz uczeń znajdzie się w obcym kraju, będzie tam osobą najczęściej poszukującą informacji, rzadziej – udzielającą jej. W sytuacji, gdy będzie gościć cudzoziemca we własnym mieście sytuacja będzie dokładnie odwrotna.

Formy ćwiczeń z mapą lub planem mogą być różne. Na przykład, uczniowie mogą dobierać właściwe zakończenia zdań, wybierać właściwą odpowiedź spośród kilku możliwości (test wyboru) lub, po prostu, odpowiadać na postawione pytania (ważne, by odpowiedzi były udzielane pełnym zdaniem) lub wykonywać inne polecenia nauczyciela, związane z wykorzystaniem mapy lub planu.

Ćwiczenia te uczniowie mogą wykonać w domu lub w bibliotece szkolnej (tam, gdzie mają dostęp do Internetu). Można je również przeprowadzić na lekcji, pod warunkiem wydrukowania przez nauczyciela (lub ucznia) potrzebnego fragmentu mapy lub planu miasta w odpowiedniej do potrzeb danego zadania skali. Odpowiedni dobór skali, szczególnie planu, jest bardzo ważny. Na planie powinny być czytelne wszystkie elementy niezbędne do wykonania zadania, które stawiamy przed uczniem.

Oto kilka przykładowych zadań. Polecenia powinny być, oczywiście, sformułowane w nauczanym języku.

Znajdź na mapie i powiedz:

jakie duże miasta, znajdują się na północ (wschód, zachód, południe) od Manchesteru (lub innego miasta),
nad jaką rzeką leży miasto ...
które duże miasto jest położone najbliżej ...
znajdź na mapie i przeczytaj nazwy największych miast ... (tu wskazujemy region lub część danego kraju)

Zapytaj (lub poinformuj):

jak dojechać z Londynu do Blackpool – przez jakie miasta,
w jakiej części Rosji znajduje się miasto Tomsk,
jak dojechać z Norymbergii do Wrocławia.

Ćwiczenia z planem miasta:

Znajdź centrum (tu nazwa miasta) i powiedz, jakie otaczają go ulice,
Zaznacz kolorowo na wydrukowanym fragmencie planu miasta twoją drogę z domu do szkoły i opisz ją,
Powiedz, jakie obiekty widzisz, stojąc przed budynkiem szkoły. Opisz ich miejsce znajdowania się (z której strony szkoły, przy jakiej ulicy itp.). Przy wykonywaniu tego typu zadania warto posłużyć się wydrukiem (lub widokiem) satelitarnym tego fragmentu miasta, gdzie będą rozpoznawalne konkretne obiekty.
Pokaż cudzoziemcowi na planie twojego miasta drogę z dworca kolejowego do najbliższego hotelu (centrum handlowego itp.) i opisz ją.

To tylko kilka przykładowych zadań, wskazują one jednak na duże możliwości efektywnego wykorzystania mapy i planu miasta w kształtowaniu bardzo przydatnych umiejętności. Zadania te mogą być urozmaicone, a ich stopień trudności powinien być dostosowany do poziomu znajomości języka przez uczniów.

Mirosław Zybert


http://www.wsipnet.pl/kluby/niemiecki_porady_metodyczne.php?id=1 3030 2011-03-19