Kącik porad metodycznych Mirosława Zyberta

Pogadanka - dobry początek

Zazwyczaj, przystępując do realizacji nowego tematu, nauczyciel zastanawia się, jak zainteresować nim uczniów. Od zainteresowania tematem bowiem w dużym stopniu zależy ich aktywność, a tym samym osiągnięcia. Sposobów zainteresowania ucznia może być wiele. Jednym z nich może stać się pogadanka wstępna, nazywana również wprowadzającą.

Pogadanka, jako forma pracy rozpoczynającej lekcję lub cykl lekcji może być powiązana praktycznie z każdym tematem. Powinna też, w miarę możliwości mieć różne formy realizacji. Może to być zarówno tekst przygotowany przez nauczyciela, jak i nagranie z dostępnych źródeł, różnego rodzaju historyjki, czy też anegdoty. Tekstom tym, o ile jest to możliwe, mogą również towarzyszyć podczas prezentacji materiały wizualne. Mogą one ułatwić rozumienie i wzmocnić zainteresowanie uczniów.

Pogadanka, żeby spełniła swój cel powinna charakteryzować się kilkoma cechami. Do najważniejszych z nich należą:

zgodność z wprowadzanym tematem lekcji lub tematyką cyklu lekcji (jednostki metodycznej);
zaangażowanie emocjonalne słuchacza, poprzez wywołanie pozytywnych uczuć lub reakcji, na przykład, śmiech, współczucie, radość, co pozytywnie wpływa na odbiór tekstu. Ten aspekt pogadanki może być również elementem realizacji zadań wychowawczych lekcji;
pożądana byłaby również zawartość najważniejszej leksyki, w tym zwrotów i wyrażeń, które zamierzamy zaktywizować.

Słuchaniu pogadanki, jak i każdemu ćwiczeniu w rozumieniu mowy, powinno towarzyszyć wcześniej postawione zadanie. Zadanie to, najczęściej w formie kilku prostych pytań, powinno wydobyć ze słuchanego tekstu najważniejsze informacje, dotyczące opracowywanej tematyki. Formułując pytania przed wysłuchaniem pogadanki należy pamiętać, że jej głównym celem jest zainteresowanie tematem: intelektualne i, jeśli to możliwe, zaangażowanie emocjonalne. Dlatego też pytania powinny mieć charakter ogólny, a znalezienie na nie odpowiedzi w wysłuchanym tekście powinno być łatwe.

W ramach pogadanki wstępnej można też odwołać się do doświadczeń i przeżyć uczniów. Na przykład, przystępując do tematyki poświęconej zwierzętom domowym. Nauczyciel może rozpocząć lekcję opowiadaniem o swoim ulubieńcu lub ulubieńcu swoich bliskich lub znajomych. Zazwyczaj prawie każdy z uczniów również ma lub miał swojego ulubieńca: kota, psa lub inne zwierzę i potrafi przynajmniej kilka słów o nim powiedzieć. To, tzw. „wdzięczny” temat. Pogadankę możemy więc urozmaicić prezentacją fotografii ulubieńców naszych uczniów, o ile poprosimy ich wcześniej o przyniesienie takich na lekcję. Proste pytania o imię, wiek itp. ulubieńca i związane z nimi odpowiedzi uczniów na pewno urozmaicą ten moment lekcji i będą dobrym i miłym początkiem dla dalszej pracy.

Pogadanka, jak ta zaproponowana wyżej, może więc mieć również formę rozmowy z uczniami. Innym, „wdzięcznym” tematem do rozmowy w starszych klasach może być moda. W rozmowie o modzie młodzieżowej nauczyciel może odwołać się do dostępnych szeroko magazynów mody, stron internetowych, porozmawiać na temat, jak jego uczniowie lubią się ubierać. Jaki strój, na przykład, uważają za odpowiedni do szkoły, itp.

Tego typu rozmowy, na pewno, zainteresują uczniów, ponieważ dotyczą ich bezpośrednio i nie noszą charakteru sztuczności. Zresztą, nawet wśród tematów mniej „wdzięcznych”, trudniejszych, zawsze można znaleźć punkt wyjścia do osobistych refleksji. Bo właśnie wywołanie takiego „osobistego” stosunku do omawianego tematu jest przecież jednym z głównych celów pogadanki wprowadzającej.

Materiały do celów dydaktycznych, zarówno tekstowe, jak i wizualne są bez większego trudu osiągalne, przede wszystkim, w Internecie. Praktycznie można je znaleźć na każdy temat. Znajdziemy tam różnego rodzaju opowiadania, anegdoty, również nagrania. Interesujące w tym zakresie mogą być, na przykład, wybrane i wyselekcjonowane przez nauczyciela, wpisy internautów na różnego rodzaju forach tematycznych. Zawsze one mają charakter osobisty i pozostawiają pole do dyskusji.

Nauczyciel powinien więc gromadzić wszelkiego rodzaju materiały i aktualizować je, tak, by zawsze były dla niego dostępne, bez konieczności ponownego szukania. Warto to robić, chociażby ze względu na oszczędność czasu. Taka „biblioteczka” materiałów dydaktycznych uporządkowana tematycznie będzie przydatna nie tylko ze względu na pogadanki, ale może służyć, jako podstawa do szeregu innych ćwiczeń.

Mirosław Zybert


http://www.wsipnet.pl/kluby/niemiecki_porady_metodyczne.php?id=9 625 2011-03-30