Goethe-Institut:

Syberberg i Wagner

film
18–28 lipca 2013
Wrocław
Projekt "Syberberg i Wagner" powstaje z okazji 200. rocznicy urodzin Ryszarda Wagnera i zwraca uwagę na wpływ, jaki wywarła twórczość Wagnera na kino Hansa Jürgena Syberberga.
Organizatorami projektu są: Goethe-Institut, Stowarzyszenie Nowe Horyzonty, Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w Gdańsku, Filmoteka Narodowa, Fundacja Kampania Artystyczna. Pierwsza odsłona projektu odbędzie się podczas 13 międzynarodowego festiwalu filmowego t-mobile nowe horyzonty.


Hitler, ein Film aus Deutschland (Hitler – film z Niemiec, 1976/77) to siedmiogodzinny film kolażowo-operowy, wykorzystujący dokumenty filmowe, fotografie i diapozytywy, archiwalne i współczesne nagrania radiowe, reprodukcje malarstwa i dzieł architektury, fragmenty dokumentów historycznych, przemówień, utworów literackich, filozoficznych, klasycznych filmów etc. Na równi z aktorami występują marionetki i kukły. A wszystko to w onirycznej, przerażającej scenerii teatralno-operowej, pełnej mgieł, rekwizytów z różnych epok i ruchomych dekoracji. – pisał Krzysztof Stanisławski w Nowym kinie niemieckim. I cytował reżysera, Hansa Jürgena Syberberga: Nie widzę potrzeby usprawiedliwiania się, że robię film o Hitlerze, bo to jest temat naszego stulecia. I to nie tylko dla nas, Niemców. Uważam Hitlera za wielkiego "kusiciela" demokracji, toteż jak długo demokracja będzie istnieć, tak długo będzie tematem o wielkiej doniosłości…

Hans-Jürgen Syberberg urodził się w 1935 roku w Nossendorf (Pomorze Zachodnie). Wychowywał się na wsi. W 1947 jego rodzina przeprowadziła się do Rostocku, gdzie Hans-Jürgen miał kontakt z teatrem, muzyką i kinem w wydaniu radzieckich produkcji Sovexportu i niemieckiej DEFY (wytwórnia filmowa Deutsche Film Aktiengesellschaft). Tutaj zetknął się także z Benno Bessonem z Berliner Ensemble Brechta, który zaprosił młodego Syberberga do Berlina, gdzie powstał jego pierwszy, nakręcony kamerą 8 mm film z przedstawienia Brechta. W 1955 roku Syberberg przeniósł się do Niemiec Zachodnich. Najpierw odbył podróż po Europie: Paryż, Londyn, Wiedeń, Rzym, Berlin Zachodni. Potem studiował w Monachium literaturę i historię sztuki, tam też się doktoryzował (tematem dysertacji był Absurd u Dürrenmatta).
W 1962 pracował jako asystent reżysera w Münchner Kammerspiele. Od 1963 pracował w bawarskim radio i telewizji, realizując tam reportaże, audycje monograficzne, poświęcone wybitnym artystom i dziełom. W ciągu trzech lat stworzył ponad osiemdziesiąt programów telewizyjnych i dwa filmy muzyczne o Fritzu Kartnerze. Jego dorobek zawiera między innymi takie tytuły jak Ludwig, Hitler, ein Film aus Deutschland, Parsifal czy Ein Traum, was sonst?.

Hans-Jürgen Syberberg do dziś zalicza się do grupy najbardziej kontrowersyjnych twórców niemieckiego kina. Jednocześnie należy do najważniejszych postaci współczesnego kina, przede wszystkim ze względu na oryginalność formy i niepowtarzalny styl , będący swoista realizacją idei Gesamtkunstwerku – marzenia o stowrzeniu sztuki łączącej w sobie wzajemnie sprzeczne pierwiastki: muzykę, poezję, obraz i ruch. Pozwalało to twórcy m.in. na postawienie zasadniczych pytań dotyczących sztuki, polityki, kultury , czy tożsamości narodowej. Jego dzieła, odrzucane przez długi czas przez rodzimą krytykę, znalazły swoich zwolenników na arenie międzynarodowej - wśród zwolenników znalazły się takie osobistości jak Susan Sontag, Michel Foucault, Francis Ford Coppola. Syberberg ze swoją skłonnością do przekraczania granic nieustannie podejmował ryzyko syntezy różnych gatunków sztuki, a jego dzieła, konfrontujące odbiorców z treściami łamiącymi konwencje starochrześcijańskiej Europy, do dziś znajdują licznych miłośników.

Wybrana filmografia:
1965 – Romy – Portrait eines Gesichts
1969 – Scarabea – wieviel Erde braucht der Mensch?
1970 – Nach meinem letzten Umzug
1972 – Ludwig - Requiem für einen jungfräulichen König
1974 – Karl May
1977 – Hitler – film z Niemiec (Hitler – ein Film aus Deutschland)
1982 – Parsifal
1994 – Ein Traum, was sonst
(na podstawie: Krzysztof Stanisławski: Nowe kino niemieckie od 1962 do teraz, Sopot 1998).

Zawsze aktualne informacje na stronie:


http://www.goethe.de/ins/pl/war/ver/pl11030219v.htm?wt_nl=war15p l0513 2013-06-26