korepetycje angielski korepetycje niemiecki
Nie jesteś zalogowany.
Nie masz konta?

Goethe-Institut: FILM. FENOMEN BAUHAUSU, 12-14.06.2020r, wydarzenie online.

FILM. FENOMEN BAUHAUSU

pt., 12.06.2020 -
niedz., 14.06.2020

18:00 - 18:00
WYDARZENIE ONLINE

Projekcja online na FB Goethe-Institut

Film dostępny 48 h od 12.06.2020 godz.18.00

László Moholy-Nagy, jeden z najwybitniejszych artystów XX wieku, opowiadał się za utworzeniem przy szkole Bauhausu „centralnego studia eksperymentów filmowych”. Jego pomysł nie mógł jednak zostać zrealizowany. Chociaż więc w Bauhausie nigdy nie było oddzielnego warsztatu filmowego, to według najnowszych badań dwadzieścioro ośmioro jego uczniów i uczennic pracowało przy filmach lub projekcjach światła. Mieli oni swój udział w rozwoju filmu awangardowego, eksperymentalnego i artystycznego.

Program filmowy „Film. Fenomen Bauhausu” pokazuje, jak zdumiewający potencjał rozwinęli w tej dziedzinie uczniowie Bauhausu. Tematycznie można te dzieła zaklasyfikować do czterech różnych obszarów – są to zatem filmy abstrakcyjne, polityczne i eksperymentalne eseje filmowe, filmy o architekturze oraz rozszerzone formy filmowe.

Program powstał w kooperacji Centrum Sztuki i Mediów ZKM Karlsruhe i Goethe-Institut w Warszawie.
Kuratorzy Thomas Tode i Markus Heltschl, którzy przedstawią filmy i je skomentują, są jednocześnie autorami przygotowanej przez ZKM Karlsruhe wystawy „bauhaus.film.expanded“. Serdecznie zapraszamy na wirtualne spotkanie z istotnymi elementami sztuki filmowej XX stulecia.

PROGRAM
FILM. FENOMEN BAUHAUSU
70 min.

Wprowadzenie

Amateurfilm Dessau (Film amatorski Dessau)
Niemcy 1931, reż. Ivana Tomljenović,1'46'', film niemy
Niedawno odkryty jednominutowy film amatorski studentki Bauhausu Ivany Tomljenović na 9,5 mm taśmie stanowi filmowy odpowiednik znanych zdjęć ze wspólnego życia studentów Bauhausu: balkony studenckiego Domu Prellera (Prellerhaus) w Dessau, studenci na słońcu przed uczelnianą mensą, spływ kajakami i kąpiele w rzekach Łabie i Muldzie. Możliwe, że ten wyjątkowo krótki film to jedynie rolka pociętych resztek, która wskazuje na istnienie dłuższego, zaginionego filmu na temat czasu wolnego w szkole Bauhausie.
Filmy o architekturze

Wie wohnen wir gesund und wirtschaftlich? (Jak mieszkać zdrowo i ekonomicznie?), część 4: Mieszkać po nowemu (Dom Gropiusa)
Niemcy 1926/28, 14’, reż. Richard Paulick, film niemy
PR-owski film Jak mieszkać zdrowo i ekonomicznie?, zainicjowany i nadzorowany przez Gropiusa miał być demonstracją nowego sposobu budowania i prezentował nowoczesne materiały budowlane – beton i stal – oraz nowe metody montażu – prefabrykację i budowę z gotowych elementów płytowych. Część 4: Mieszkać po nowemu (Dom Gropiusa) jest poświęcona wystrojowi wnętrz domu mistrzów Bauhausu w Dessau. Żona Gropiusa, Ise, jej przyjaciółki i pomoce domowe prezentują zalety ergonomicznej kuchni, lekkich krzeseł i ruchomego oświetlenia, a nawet Bauhausowy mop i owalny zaparzacz do herbaty.

Die Feuerprobe (Próba ognia)
Niemcy 1935, 1'56', reż. László Moholy-Nagy / Curt Schumann, dźwięk, kolor, film animowany
Jak dowodzą najnowsze, niepublikowane jeszcze badania, dawny mistrz Bauhausu László Moholy-Nagy razem ze swoją żoną Sibyl i asystentem György Kepesem nakręcili kilka filmów reklamowych dla firmy Schott z Jeny o jeneńskim szkle. Wśród nich był także żartobliwy czarno-biały film animowany. W chwili, gdy dojrzała metoda produkcji filmów kolorowych, Moholy-Nagy wykorzystał ją do nakręcenia jednego z pierwszych barwnych filmów. Pomysł podjęła wytwórnia Ufa i Curt Schumann. W ten sposób powstał film Die Feuerprobe.
Filmy abstrakcyjne

Kompositon I/1922 (Kompozycja I/1922)
Niemcy 1922/77, 1’45'', reż. Werner Graeff, kolor, film niemy
Już we wczesnym okresie Bauhausu można dostrzec zainteresowanie filmem jako medium. Theo van Doesburg prowadzi w Weimarze w 1921/22 roku prywatne kursy i nagłaśnia głównie innowacje założonej przez siebie grupy artystycznej „De Stijl“. Uczeń Bauhausu Werner Graeff, ulubieniec Doesburga, projektuje dwie kompozycje, z których jedną publikuje w 1923 roku w czasopiśmie De Stijl, ale zrealizować ją może dopiero w okresie powojennym. Jest to Kompositon I/1922.

Symphonie Diagonale (Symfonia diagonalna)
Niemcy 1924/25, 8’, reż. Viking Eggeling / Erna Niemeyer
Bauhaus jest zafascynowany uniwersalistyczną zasadą, która sprowadza różnorodność świata do kilku podstawowych elementów, do jednej zasady czy porządkującego prawa. Zainteresowanie filmem abstrakcyjnym znajdujemy już we wczesnym okresie Bauhausu. Formy i gry kolorów jako partytury filmowe – radykalnie formalne, radykalnie poetyckie i radośnie lekkie. Należy do nich sławny film abstrakcyjny Vikinga Egelinga – w którym właściwą pracę przy stole trickowym (rysunki, dynamika i rytm obrazów, ręczne kolorowanie) – wykonała jego partnerka, studentka Bauhausu Erna Niermeyer (Re Soupault). Dotychczas ten film abstrakcyjny był błędnie prezentowany, do góry nogami, dopiero odrestaurowana przez Markusa Heltschla w 2020 roku kopia pokazuje własciwą wersję filmu.

Tanz der Muscheln (Taniec muszel)
Niemcy 1956, 9'36'', reż. Alfred Ehrhardt, muzyka: Wilhelm Keller / Bernhard Aign
Dla Alfreda Ehrhardta, wybitnego fotografa Nowej Rzeczowości, twórcy filmów przyrodniczych, wykształconego w szkole Bauhausu u Wassilego Kandinskiego i Paula Klee, film jest w pierwszym rzędzie sztuką obrazu. Jego wielokrotnie nagradzane filmy oddziałują właściwie bez komentarza. W Tańcu muszel muszle – jako cudowne twory natury – obracają się w takt elektronicznych dźwięków muzyki Wilhelma Kellera i Bernharda Aigna: procesy życiowe uwidocznione dzięki medium.

Schaffende Hände. Wassily Kandinsky (Twórcze ręce. Wassily Kandinsky)
Niemcy 1926, 2'37'', reż. Hans Cürlis, film niemy
Hans Cürlis, twórca filmów o kulturze, swoim cyklem filmowym Schaffende Hände (Twórcze ręce) stworzył niezwykły dokument, przedstawiający Wassilego Kandinskiego podczas pracy w berlińskiej galerii Nierendorf. Kamera koncentruje się szczególnie na rękach artysty.
Polityczne i eksperymentalne eseje filmowe

Alexanderplatz überrumpelt (Alexanderplatz znienacka)
Niemcy 1932-34, 9’24'', reż. Peter Pewas, film niemy
Student Bauhausu, Peter Pewas tworzy filmowy portret słynnego berlińskiego placu w tradycji portretów miast Moholya-Nagya. Pokazuje biedę, prostytucję i nagle wkraczające w oko kamery oddziały SA, wskutek czego Pewas zostaje zatrzymany przez policję i przekazany gestapo. Przerywa kręcenie tego filmu, który stanowi cenny dokument.

Gretchen hat Ausgang (Gretchen ma wychodne)
Niemcy 1933, 6’35'', reż. Ellen Auerbach, film niemy
Fotografka Ellen Auerbach pobierała prywatne nauki u wykładowcy Bauhausu, mistrza fotografii, Waltera Peterhansa. Nabyła amatorską kamerę i kręciła filmy o swojej codzienności. Gretchen hat Ausgang to ironiczna fantazja o wolnym dniu samotnej, niezdarnej dziewczyny, pracującej jako pomoc domowa (granej przez Gretę Stern, przyjaciółkę Ellen Auerbach).
Rozszerzone formy filmowe

Oskar Schlemmer Bühnenballett (Oskar Schlemmer Balet sceniczny)
Niemcy 1926, 1'35'', reż. Oskar Schlemmer, film niemy
Taniec odgrywał w szkole Bauhausu ważną rolę, dokumentował bowiem wysiłki, by w ramach tego gatunku uzyskać jedność ruchu (tańca), kostiumu i muzyki. Taneczna sztuka Bauhausu miała zamiast ziemskiej namiętności, jak w klasycznym balecie, albo we współczesnym tańcu ekspresyjnym, unaoczniać to, co zaklęte w miarach i liczbach, zgodnie z mottem „Forma musi być sprawdzalna cyrklem.“ W filmie Oskar Schlemmer Bühnenballett wielbiciel z melonikiem (Joost Schmidt) podaje bukiet kwiatów kobiecie w workowatym kostiumie (Lis Beyer), a obojgu im zagraża Abstrakcja (Oskar Schlemmer).

Kreuz-Spiel
Niemcy, 1923/1963/64, reż. Ludwig Hirschfeld-Mack
Od 1923 roku Ludwig Hirschfeld Mack tworzył na uroczystości Bauhausu pokazywane na żywo projekcje kolorowych świateł ze skomponowaną przez siebie muzyką. Umieszczone na specjalnych urządzeniach przesuwane reflektory za pomocą ruchomych szablonów rzutowały na ekran światło – całą galerię abstrakcyjnych, poruszających się kształtów. Współcześni Hirschfelda-Macka traktowali te projekcje jako tworzone ad hoc abstrakcyjne filmy i prezentowali je w ramach przeglądów filmów abstrakcyjnych, na przykład podczas pokazu zatytułowanego „Der absolute Film“ 3.5.1925 w Berlinie czy z okazji otwarcia Bauhausu w Dessau 5.12.1926 roku. Po wojnie Hirschfeld-Mack zrekonstruował swoje partytury i w latach 1964/65 we współpracy z Werkkunstschule Darmstadt oraz darmsztadzkim Archiwum Bauhausu zaprezentował przykładowo czarno-biały, niemy „Kreuz-Spiel“, utrwalony następnie na taśmie filmowej 16 mm.

Opisy filmów: Thomas Tode, kurator programu „Film. Fenomen Bauhausu“

Thomas Tode był wraz z Markusem Heltschlem i Peterem Weibelem kuratorem wystawy „bauhaus.film.expanded“. Jest reżyserem, kuratorem wystaw i publicystą. Obszar jego badań i nauczania obejmuje esej filmowy, awangardowe filmy radzieckie, polityczne filmy dokumentalne, filmy reedukacyjne, filmy o architekturze oraz filmy archeologiczne. Wybór autorskich publikacji: Viva Fotofilm – bewegt/unbewegt (2010) [Taśma filmowa Viva – ruchome / nieruchome]; Der Essayfilm – Ästhetik und Aktualität (2011) [Esej filmowy – estetyka i aktualność], bauhaus & film (2012) i Potemkin-Meisel [Potiomkin – Meisel] (2015). Ostatnio wyprodukował takie filmy jak: Hafenstraße im Fluss (2010); Das Große Spiel: Archäologie und Politik [Wielka gra: archeologia i polityka] (2011); Dreams Rewired – Mobilisierung der Träume (2015) i Moskau Enigma (2016).

Markus Heltschl był wraz z Thomasem Tode i Peterem Weibelem kuratorem wystawy „bauhaus.film.expanded“ w Centrum Sztuki i Mediów ZKM w Karlsruhe. Jest pisarzem, reżyserem, fotografem i kuratorem wystaw. Od wielu lat zajmuje się badaniami filmów Bauhausu.
Filmy (wybór): Das bedrohte Paradies [Zagrożony raj] – Der Fotograf Heinrich Kühn [Fotograf Heinrich Kühn] (2013/2015); Neue Architektur in Österreich [Nowa architektura w Austrii] (2012); Ein unentdeckter Archipel [Nieodkryty archipelag] (2011); Der gläserne Blick / Dead Man´s Memories [Martwe spojrzenie / Dead Man´s Memories (2003)
Scenariusze (wybór): Der gläserne Blick [Martwe spojrzenie] (film fabularny, 2000/2003); Unter Freunden [Wśród przyjaciół] (fabularny, 1989, reż. Lukas Stepanik); Raffl (fabularny, 1984, reż. Christian Berger)
Kurator wystaw (wybór): Das bedrohte Paradies [Zagrożony raj] (Rabalderhaus, Schwaz, 2017); Das bedrohte Paradies (Museum im Ballhaus, Imst, 2016)
https://www.goethe.de/ins/pl/pl/ver.cfm?fuseaction=events.detail &event_id=21864484&