Goethe Institut w Warszawie: „Deptanie trawników wskazane“ – 40 lat Parku Olimpijskiego w Monachium

Rok 2012 upłynął w Monachium pod znakiem jubileuszy. Najważniejszym z nich były czterdzieste urodziny miasteczka olimpijskiego, które pociągnęły za sobą również świętowanie czterdziestolecia MVV (monachijskiego zrzeszenia przedsiębiorstw komunikacji publicznej) i strefy ruchu pieszego.


Już same te obchody dobitnie świadczą, jak wielki wpływ na rozwój miasta i jego rozwiązań komunikacyjnych miała decyzja Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, który powierzył Monachium i Kilonii organizację XX Igrzysk Olimpijskich w 1972 roku. Najważniejszym zadaniem wydziału komunikacji sekretariatu komitetu organizacyjnego była budowa linii metra U3 pomiędzy placem Münchner Freiheit i Centrum Olimpijskim. W ciągu 17 dni olimpiady przewieziono tam 4 miliony osób.
Sympatyczne igrzyska



Pomimo tragicznych wydarzeń 5 września, kiedy to palestyńskie ugrupowanie terrorystyczne „Czarny Wrzesień“ uśmierciło jedenastu członków drużyny izraelskiej, igrzyska pozostały w pamięci jako otwarte na świat i sympatyczne. W znacznej mierze jest to zasługą Otla Aichera, dizajnera odpowiedzialnego za identyfikację wizualną olimpiady – ów system zmiennych, współzależnych i zestawialnych elementów: barw (jasnoniebieskiej, jasnozielonej, żółtej, ciemnoniebieskiej, ciemnozielonej i pomarańczowej), czcionki „Univers” autorstwa Adriana Frutigera, olimpijskich kół i logo monachijskich igrzysk.



W lutym 1967 roku ogłoszono konkurs na koncepcję Parku Olimpijskiego, na który wpłynęły 104 projekty. Zwyciężyło biuro Behnisch und Partner (projektowanie konstrukcji nośnych: Heinz Isler, architektura krajobrazu: Günther Grzimek), które zaproponowało - zainspirowane zielonymi wzgórzami Allgäu - „totalne dzieło sztuki” wtopione w topografię błoń Oberwiesenfeldu. Günther Grzimek konsekwentnie zrealizował tam swą wizję odpornego na dewastację i przyjaznego użytkownikom terenu rekreacyjnego, którego dewiza brzmiała: „Deptanie trawników wskazane“.




Twórcą koncepcji lekkich, zwiewnych dachów namiotowych był Frei Otto, który zrealizował podobny projekt (na znacznie mniejszą skalę) już w roku 1967, wznosząc niemiecki pawilon na Wystawie Światowej w Montrealu. Sporządzając model konkursowy w skali 1:1000, architekci używali nylonowych pończoch do przedstawienia pokryć dachowych. Dziś to prawdziwe cacko znajduje się w zbiorach Muzeum Architektury Uniwersytetu Technicznego w Monachium.
Innowacyjna urbanistyka



Wioska olimpijska powstała w latach 1968-72. Tarasowe „miasto w mieście” składa się z ciągów budowli przeplatanych terenami zielonymi. Od samego początku istniała tam bogata infrastruktura: sklepy, placówki edukacyjne i kulturalne. Stuttgarckie biuro architektoniczne Heinle, Wischer und Partner urzeczywistniło na tym terenie zupełnie rewolucyjną koncepcję urbanistyczną: konsekwentne oddzielenie - zlokalizowanych pod ziemią - samochodowych ciągów komunikacyjnych od dróżek dla pieszych i rowerzystów na powierzchni. Kierowca, który tam wjeżdża autem, ma wrażenie, że znalazł się nie na ulicy, lecz w systemie tuneli lub w ogromnym podziemnym garażu. Rozwiązanie to oferuje znaczący wzrost komfortu życia, a pomimo to do dziś pozostało unikatem. Od roku 1998 cały Park Olimpijski podlega ochronie konserwatorskiej jako zespół urbanistyczny.



Na południe od zespołu wysokościowców (najwyższe mają 18 kondygnacji), prof. Werner Wirsing zaprojektował osiedle dla drużyn żeńskich, które składa się z bungalowów, a ściśle rzecz biorąc z domów szeregowych typu maisonette. Po zakończeniu igrzysk budynki te, wraz z dwoma wieżowcami, zostały przejęte przez monachijski Studentenwerk – instytucję administrującą studencką bazą mieszkaniową. Po przeprowadzeniu dokładnych analiz okazało się, iż renowacja bungalowów przy zachowaniu ich jakości architektonicznej byłaby nieekonomiczna, musiano więc przebudować cały zespół w duchu „krytycznej ochrony zabytków”.
Użytkowana i ceniona do dziś



W latach siedemdziesiątych wioskę olimpijską nazywano z przekąsem „betonową pustynią”, lecz dziś jej jakość mieszkalna jest bardzo wysoko oceniana: 90% przeprowadzek odbywa się w obrębie osiedla. Park Olimpijski także nie stracił na jakości estetycznej w ciągu czterdziestu lat użytkowania. Pomimo zmian sposobu wykorzystywania wielu obiektów sportowych – np. welodrom pełni rolę areny eventowej, a piłkarze wyprowadzili się ze Stadionu Olimpijskiego do Fröttmaning – zespół do dziś potwierdza swą wyjątkową funkcjonalność.

http://www.goethe.de/ins/pl/lp/kul/dup/zuk/pl10198712.htm