korepetycje angielski korepetycje niemiecki
Nie jesteś zalogowany.
Nie masz konta?
WSIP - Kącik porad metodycznych : Zmotywowany uczeń.




Rola motywacji w procesie uczenia się języka obcego.

Co motywuje moich uczniów do nauki języka, którego uczę? Co ich zniechęca? Jakie czynniki mogą wpłynąć pozytywnie na spowodowanie lub zwiększenie zainteresowania przedmiotem? Jak mogę uatrakcyjnić lekcje? Czy wszystko w tym zakresie robię jak należy?

Znając odpowiedzi na te pytania oraz umiejętnie korzystając ze wskazówek zawartych
w kolejnym artykule cenionego nauczyciela, autora podręczników i metodyka, Mirosława Zyberta, będą Państwo w stanie jeszcze lepiej motywować uczniów do wytężonej pracy i wspólnej zabawy z językiem obcym. Wzbogacając swoją wiedzę w tym zakresie rozbudowują Państwo własny edukacyjny arsenał środków i możliwości wywierania pozytywnego wpływu na swoich uczniów. Dlatego zapraszamy do Kącika porad metodycznych, w którym zamieściliśmy nowy tekst naszego eksperta, zatytułowany: "Rola motywacji w procesie uczenia się języka obcego".


Rola motywacji w procesie uczenia się języka obcego

W procesie uczenia się języka obcego obok zdolności intelektualnych niezwykle ważną rolę odgrywa motywacja. W pewnym sensie, jest to rola najważniejsza. Od motywacji do nauki języka obcego zależy bowiem, czy w ogóle lub w jakim stopniu uczeń zechce podjąć ten intelektualny wysiłek. Nie jest więc rzeczą przypadku, ze zagadnieniu temu poświęca uwagę tak wielu autorów – psychologów, pedagogów i nauczycieli pracujących bezpośrednio w szkole. Również wiele z ich rozważań znajdziecie Państwo na stronach Internetu.

Analizując rodzaje motywacji, zajmujący się tym zagadnieniem wyróżniają wiele jej rodzajów, wśród nich: pozytywną i negatywną. Źródłem pozytywnej motywacji są głównie zainteresowania i poczucie sukcesu. Negatywnie motywować może, na przykład, presja domu lub środowiska, strach przed nauczycielem, złą oceną, itp. Czynniki motywujące mogą być wewnętrzne, wynikające z ciekawości, własnych zainteresowań ucznia, lub zewnętrzne, zależne od tego, czy nauczyciel prowadzi lekcje w sposób interesujący, stosuje atrakcyjne metody przekazu i ćwiczeń językowych.

Warto również pamiętać, że wspomniane wyżej czynniki motywacji zmieniają się wraz z wiekiem ucznia. O ile w młodszym wieku szkolnym czynniki zewnętrzne odgrywają dominującą rolę (dziecko jeszcze nie uświadamia sobie w pełni znaczenia znajomości języka obcego w jego przyszłym życiu społecznym i zawodowym), to w przypadku uczniów szkoły średniej bardziej ukształtowane są zainteresowania i większa jest świadomość potrzeby poznania języka obcego.

Oczywiście problem motywacji jest bardziej złożony niż można to przedstawić w tym krótkim artykule. Dlatego też, stwierdzając ogromną jej rolę w procesie uczenia się, zajmijmy się praktycznymi skutkami tego stwierdzenia.
Uczeń, który podejmuje naukę języka obcego w szkole podstawowej praktycznie nie będzie miał możliwości wyboru języka. Dotychczas robi to za niego szkoła, w przypadku obowiązkowego języka angielskiego – ustawodawca. Czynnik ten nie jest jednak tak istotny, zważywszy, że istnieje u dziecka naturalne zainteresowanie nowym przedmiotem nauczania. Zainteresowanie to powinno być jak najdłużej podtrzymywane przez nauczyciela poprzez atrakcyjne, najczęściej zabawowe, formy pracy na lekcji. Ważnym elementem motywującym do nauki jest pozytywna ocena pracy ucznia. Uczeń może takie oceny uzyskiwać, jeśli zadania, które są przed nim stawiane, dostosowane są do jego możliwości. W pierwszym okresie nauki warto, oceniając pracę ucznia, dać mu pewien kredyt zaufania. Złe oceny w tym okresie mogą skutecznie zniechęcić do dalszej nauki („I tak nie dam sobie rady!”, „To za trudne dla mnie!”). Oceny powinny być stawiane często i za najmniejsze nawet osiągnięcia.

W przypadku języka angielskiego dodatkowym i ważnym czynnikiem motywującym, w zasadzie bez ograniczeń wieku, jest fakt masowego korzystania dzieci i młodzieży z Internetu, gdzie znajomość języka angielskiego przynajmniej w minimalnym zakresie jest pożądana.

W stosunku do innych języków takim czynnikiem motywującym może być region zamieszkania. Na tzw. „ścianie wschodniej” kontakty z osobami rosyjskojęzycznymi są częste, tereny te zamieszkuje również mniejszość białoruska, w większości posługująca się również językiem rosyjskim. W zachodnich regionach Polski z podobnych względów dominuje język niemiecki. Zaletą tego czynnika jest fakt, ze uczniowie niemal natychmiast mogą wykorzystać nabyte umiejętności w praktyce, w codziennych kontaktach z sąsiadami z zagranicy, a to dzięki poczuciu sukcesu stwarza dodatkową pozytywną motywację.

Uczniowie przy wyborze języka (gdy jest taka możliwość) korzystają często z wzorców wyniesionych z domu rodzinnego. Jeśli rodzice posługują się danym językiem obcym, staje się to często podstawą wyboru przez młodego człowieka tego właśnie języka. Tego rodzaju motywacja ma swój pozytywny wydźwięk, w odróżnieniu od sytuacji, gdy wybór ten ma na celu wyłącznie zaspokojenie aspiracji rodziców.

Często jednak uczeń gimnazjum, rzadziej szkoły ponadgimnazjalnej, nie ma możliwości wyboru języka i zostaje mu on narzucony przez szkołę. Dobrze, jeśli to pokrywa się z jego ewentualnym wyborem. W przypadku uczniów, którym dany język został „narzucony” staje wielkie zadanie przed nauczycielem, by nawet tych uczniów zainteresować nauką „niechcianego” języka. Punktem wyjścia jest, oczywiście, rozeznanie przez nauczyciela na początku roku szkolnego, których uczniów ten problem dotyczy. Nauczyciel ma wiele możliwości zainteresowania z pozoru nielubianym przedmiotem. Z pozoru, ponieważ uczeń jeszcze go nie poznał. Umiejętna praca nauczyciela na początku roku szkolnego, wskazanie korzyści płynących z nauki tego właśnie języka, ciekawie prowadzone lekcje mogą wywołać zainteresowanie i chęć do pracy.

W odniesieniu do uczniów podejmujących lub kontynuujących naukę języka obcego w szkole ponadgimnazjalnej wachlarz czynników motywujących jest znacznie szerszy. Uczniowie ci często mają już pewne plany na przyszłość i wyobrażenia o tym, co będą robić. Od tych planów i wyobrażeń zależy miejsce, jakie w nich znajduje język obcy. Jeśli uczeń zamierza podjąć studia wyższe lub pracę za granicą, wówczas jego motywacja do nauki wybranego języka obcego jest silna i długotrwała. Uczniowie tacy, nawet gdy lekcje nie są zbyt atrakcyjne, szukają innych, pozaszkolnych źródeł zdobywania wiedzy i umiejętności, m.in. na różnego rodzaju kursach językowych.

Innym, krótkotrwałym czynnikiem motywującym w przypadku uczniów szkoły ponadpodstawowej jest konieczność zdawania egzaminu dojrzałości z języka obcego. Wysiłki ucznia są ograniczone wówczas do niezbędnego, jego zdaniem, minimum. Obawa przed niepowodzeniem na egzaminie należy więc do czynników negatywnie motywujących.

Wydaje się, że w natłoku zajęć problem motywacji naszych uczniów do nauki języka, którego uczymy, często umyka naszej uwadze i staje się marginalny. Jednak ze względu na wagę tego zagadnienia warto bliżej zapoznać się z bogatą literaturą na ten temat i spróbować zastosować wyciągnięte z niej wnioski w naszej praktyce szkolnej. W tym celu należało by sobie odpowiedzieć na szereg pytań, m.in.: Co motywuje moich uczniów do nauki języka, którego uczę? Co ich zniechęca? Jakie czynniki mogą wpłynąć pozytywnie na spowodowanie lub zwiększenie zainteresowania przedmiotem? Jak mogę uatrakcyjnić lekcje? Czy wszystko w tym zakresie robię jak należy?

I kształtujmy u naszych uczniów czynniki pozytywnie motywujące. Negatywnie motywujące znajdą się same.




Już za miesiąc w Kąciku porad metodycznych ukaże się kolejny inspirujący artykuł Mirosława Zyberta. Życzymy Państwu miłej lektury oraz samych sukcesów w pracy.


Z serdecznymi pozdrowieniami,

Redakcja Języków Obcych


http://www.wsipnet.pl 2009-02-27

Aby nie widzieć poniższej reklamy:
zaloguj się jako lektor, jeżeli nie masz konta zarejestruj się.