Kącik porad metodycznych Mirosława Zyberta



Znaczenie nowoczesnych środków przekazu w nauczaniu języków obcych: telewizja satelitarna

Wśród wielu celów nauczania języków obcych wskazanych dla różnych poziomów edukacji w „Europejskim systemie opisu kształcenia językowego” ważne miejsce zajmuje umiejętność rozumienia programów radiowych i telewizyjnych. Zakłada się osiągnięcie tej umiejętności w różnym stopniu, poczynając już od poziomu oznaczonego symbolem B1. Na tym poziomie uczący się powinni osiągnąć umiejętność zrozumienia wolno przedstawionych informacji radiowych bądź telewizyjnych. Na poziomie B2 wyznacznikiem ograniczającym rozumienie programów radiowych i telewizyjnych jest „standardowa odmiana języka”. Na poziomie C1, i tym samym C2, uczący się powinien rozumieć film, zawierający nawet wyrażenia slangowe.

Jak spowodować, by osiągnięcie tych celów było realne? Takie możliwości daje telewizja satelitarna. Obecnie jest ona w Polsce dość masowo dostępna, a to stwarza praktycznie nieograniczone możliwości jej wykorzystania w procesie dydaktycznym. Korzystanie z tego medium pozwala, w pewnym sensie, „uczestniczyć” w życiu kraju, którego języka się uczymy. W tym zakresie telewizja dostarcza bardzo szerokie spektrum materiału językowego: wiadomości (dzienniki telewizyjne), dyskusje, sztuki teatralne, filmy fabularne i popularnonaukowe, seriale itp.

Najważniejszym zadaniem nauczyciela jest zachęcenie ucznia do korzystania z tego medium, wskazanie korzyści i udzielenie wskazówek metodycznych. By móc to robić, nauczyciel powinien zapoznawać się z bieżącym programem wybranych stacji telewizyjnych i proponować uczniom obejrzenie wskazanych przez niego audycji lub filmów, odpowiednich do ich możliwości.

Wskazówki metodyczne nauczyciela są niezwykle cenne, szczególnie w pierwszym okresie nauki, gdy umiejętności ucznia w rozumieniu mowy są dopiero budowane i nieadekwatne do możliwości korzystanie z odbioru obcojęzycznych programów telewizyjnych może działać zniechęcająco. Dlatego też w tym okresie nauki należy polecać uczniom korzystanie z takich materiałów, w których duże znaczenie będzie miał kontekst wizualny. Dobrym przykładem są tutaj reklamówki telewizyjne. Bardzo często są to filmy reklamowe już znane uczniom z polskojęzycznych stacji telewizyjnych, stąd ich zrozumienie nie nastręczy trudności. Posługują się one również łatwymi do zapamiętania sloganami.

Podobnie rzecz ma się z bieżącymi wiadomościami, dotyczącymi najnowszych wydarzeń. Dziennikom telewizyjnym zazwyczaj towarzyszą biegnące napisy informacyjne na pasku ekranu, co dodatkowo pozwala na kształtowanie umiejętności rozumienia tekstu pisanego. Warto zwrócić uwagę uczniów, że większość stacji telewizyjnych zamieszcza na swoich stronach internetowych zapisy wideo wybranych audycji, a to stwarza możliwość ich wielokrotnego obejrzenia i wysłuchania. Często tym informacjom wideo towarzyszy tekst, ma więc uczeń możliwość porównania tekstu słuchanego z pisanym.

Przykładowe adresy tego typu stron telewizyjnych:

język angielski: http://www.cnn.com/
język niemiecki: http://www.zdf.de/
język rosyjski: http://www.vesti.ru/

Wykaz dostępnych stacji TV w języku rosyjskim, angielskim i niemieckim (wraz z linkami): http://www.guzei.com/live/tv/

Duże znaczenie w nauce może mieć również oglądanie filmów dokumentalnych i popularnonaukowych. Komentarze do tych filmów zazwyczaj wypowiadane są krótkimi i prostymi zdaniami, co znacznie ułatwia odbiór.

Programy publicystyczne, filmy fabularne, czy seriale są w odbiorze znacznie trudniejsze, ponieważ operują językiem zawierającym metafory, wyrażenia potoczne, żargon itp. Wymaga to od słuchacza opanowania języka na wysokim poziomie. Wdrażając ucznia do odbioru filmów fabularnych, warto odwołać się do adaptacji filmowych znanych dzieł literackich. W takim przypadku fabuła utworu znana jest z lektury w języku polskim, co znacznie ułatwia rozumienie. Podobnie jest w przypadku oglądania klasycznych sztuk teatralnych.

Niektóre stacje telewizyjne emitujące programy i filmy za pośrednictwem dostępnych w Polsce platform cyfrowych, przy nowoczesnych odbiornikach telewizyjnych pozwalają na wybór języka, pojawianie się lub usuwanie napisów. Interesujący w tym sensie jest program luxe.tv, nadawany w kilku językach do wyboru, m.in. angielski, francuski, niemiecki i rosyjski. Na platformie Cyfra+ nadawany jest na kanale 321 i prezentuje, zgodnie z nazwą, świat luksusu. Strona telewizji: www.luxe.tv .

Korzystanie z obcojęzycznych programów telewizyjnych obok wskazanych wyżej zalet posiada również tę istotną, polegającą na odgrywaniu ważnej roli motywacyjnej do nauki języka obcego. Zrozumienie treści oglądanego programu lub nawet tylko jego części daje poczucie sukcesu i stanowi zachętę do dalszej pracy, nie ograniczonej wyłącznie do lekcji.

Z praktycznego punktu widzenia warto również pamiętać o korzystaniu z telewizji satelitarnej w kontekście egzaminu dojrzałości z języka obcego. Kontrola poziomu rozumienia ze słuchu na tym egzaminie decyduje o znacznej i tym samym istotnej liczbie punktów do oceny końcowej, a telewizja może stanowić nieocenioną wręcz pomoc w tym zakresie.


http://www.wsipnet.pl/kluby/niemiecki_porady_metodyczne.php?id=9 005 2011-03-22