Kącik porad metodycznych Mirosława Zyberta


Język obcy w korelacji z innymi przedmiotami nauczania

Zarówno nauka języka obcego, jak i komunikacja w języku obcym, opierają się na realiach życia codziennego, kulturalnego i społecznego narodu lub narodów, które danym językiem władają jako ojczystym lub urzędowym. Jest sprawą oczywistą, że do nauki języka obcego niezbędna jest pewna baza realioznawcza. Uczniowie, rozpoczynając naukę języka obcego, posiadają już pewne informacje o danym kraju. Informacje te, zdobyte podczas nauki innych przedmiotów, są jednak fragmentaryczne i często skąpe. Ucząc się języka obcego uczniowie zdobywają nowe informacje, ale i znacznie poszerzają te, które są im już znane.

Warto więc i trzeba posłużyć się tematyką innych przedmiotów i wykorzystać wiedzę, którą nasi uczniowie już zdobyli. Szczególnie w pierwszym okresie nauki języka obcego, kiedy zasób słów i możliwości odbioru informacji w nauczanym języku są bardzo ograniczone, trzeba odwołać się do wiedzy uczniów o danym kraju zdobytej na takich przedmiotach jak geografia, historia, język polski (literatura powszechna) oraz do wiedzy o sztuce i literaturze danego kraju. Informacje te przywołane z pamięci uczniów na pierwszych lekcjach „nowego” języka obcego będą miały znaczenie nie tylko faktograficzne, ale i motywacyjne. Nawet wspomnienie znanych z dzieciństwa bajek i ich autorów może stanowić dla uczniów ciekawe odkrycie. Kto w dzieciństwie, czytając, na przykład, baśnie braci Grimm, zastanawiał się jakiej narodowości byli ich autorzy, w jakim języku pisali swoje utwory? Jest teraz okazja do ich bliższego poznania.

Wskazane jest, by pierwsze lekcje, wprowadzające w atmosferę kraju, którego języka uczymy, były lekcjami wymagającymi od ucznia znacznej aktywności. Dlatego informacje znane już uczniom z innych przedmiotów powinny być poszerzone poprzez ich uszczegółowienie materiałami wyszukanymi w Internecie. Oznacza to, na przykład, znalezienie konkretnych informacji o wybranych postaciach, miastach, rzekach itp.

Również sami uczniowie mogą przygotować w grupach małe prace projektowe, w których przedstawią na forum klasy stolicę danego państwa, najważniejsze miasta, rzeki, używaną tam walutę czy znane postacie. Przy wyborze tematu projektu warto nawiązać do typu szkoły w której uczymy; na przykład, w szkole muzycznej mogą to być znani kompozytorzy danego obszaru językowego lub znane zespoły muzyczne, w technikum samochodowym – przemysł samochodowy tego kraju itp. Projekt, jako praca zespołowa pozwala na zaangażowanie wszystkich uczniów i zindywidualizowane wykorzystanie ich różnorodnych talentów, w tym plastycznych, fotograficznych i innych.

Uczniowie mający zainteresowania humanistyczne będą na pewno zaciekawieni kontaktami polskich pisarzy i twórców dzieł sztuki z innymi obszarami kulturowymi oraz cudzoziemców z kultura polską. Przykładów takich związków jest wiele, w tym m.in.: Joseph Conrad-Korzeniowski, Lew Tołstoj i jego kontakty z wielkimi Polakami, interesujące wspomnienia Heinricha Heinego z podróży po Polsce, czy rosyjski kompozytor Bałakiriew, któremu, w dużej mierze, zawdzięczamy uratowanie dla przyszłych pokoleń Żelazowej Woli. Mnogość takich przykładów sprawia, że każdy nauczyciel języka obcego bez trudu podpowie je zainteresowanym uczniom.

W szkołach technicznych interesujące i pożyteczne może być zestawienie nazw i miar różnych wielkości fizycznych: wagi, ciśnienia, długości itp. oraz towarzyszących im skrótów i symboli.

Ważnym elementem edukacji każdego człowieka jest kultura muzyczna. O istotnej roli piosenki w nauczaniu języka obcego nikogo przekonywać nie trzeba. Jest to również wspaniała okazja do wykorzystania talentów wokalnych i instrumentalnych niektórych uczniów, które zdobywane są na lekcjach wychowania muzycznego lub poza szkołą.

Również wiedza i umiejętności zdobyte podczas uczenia się jednego języka obcego mogą być często wykorzystane przy nauce innego języka. Tak jest, na przykład, przy nauce nazw miesięcy. Rusycysta, wprowadzający te nazwy, może odwołać się do wiedzy uczniów, którzy znają te nazwy w języku angielskim lub niemieckim. Dla lepszego uzmysłowienia sobie tego faktu, uczniowie mogą je dla porównania zapisać w obu (a nawet, jeśli potrafią, w trzech) językach, w sąsiadujących ze sobą kolumnach.

Nazwy wielu współczesnych urządzeń technicznych w języku rosyjskim, podobnie jak i w polskim, pochodzą wprost z języka angielskiego. Czasem jednak, nazwy te znacznie różnią się od terminologii w języku polskim, np.: принтер – drukarka, CD-плейер – odtwarzacz CD, itd.

Czytając teksty popularnonaukowe uczniowie szybko zorientują się, że wiele terminów tam używanych należy do tzw. słownictwa międzynarodowego, wywodzącego się z języka łacińskiego, greckiego, a obecnie coraz częściej z angielskiego. Uświadomi to im, że nauka języków obcych, obecnie zaś szczególnie znajomość języka angielskiego, w dużym stopniu ułatwia zdobywanie wiedzy w ramach innych przedmiotów i poruszanie się we współczesnym świecie. Można tu podać jako przykłady powszechnie używane skróty nazw kierunków świata (N, W, E, S), czy też takie terminy jak: podcast, terminal, iPod.

Warto również uświadomić uczniom fakt, że ucząc się innych przedmiotów, przede wszystkim ścisłych, mogą często mieć trudności ze zrozumieniem terminologii, co stanowi problem językowy a nie problem wiedzy z danego przedmiotu! Stąd prosty wniosek – nauka języka obcego ułatwia nam naukę innych przedmiotów.

Natomiast przydatności języka angielskiego przy posługiwaniu się komputerem i korzystaniu z Internetu, nie trzeba już nawet wyjaśniać – tak jest ona oczywista.


http://www.wsipnet.pl/kluby/niemiecki_porady_metodyczne.php?id=9 313 2011-03-27