NIEMIECKA MUZYKA
W DOBRYM TONIE

Muzycy od dawna wyrażają swoje przekonania polityczne i czynią to nie tylko w swoich tekstach. Wielu z nich angażuje się również w dziedzinie życia politycznego lub społecznego. Dawniej raczej dyskretnie, dziś – co widać na przykładzie inicjatyw „Wir sind mehr!“ („Jest nas więcej!“) czy „Viva con Agua“ – coraz głośniej.


Agnieszka Dębska

„Wir spielen unsere Lieder
Wir gehen nicht aus dem Weg
Mit unseren Kommentaren
Zu Pop & Politik
Die keiner hören will“

(Gramy swoje kawałki
Nie schodzimy nikomu z drogi
Z komentarzami
Do popu i polityki
Których nikt nie chce słuchać)

Die Toten Hosen, Pop & Politik, 2017

Piosenka polityczna, czy to w wydaniu pieśni na rzecz ruchu robotniczego czy też protest-songu, ma w Niemczech, podobnie jak w Polsce, długą tradycję. Jedna z najbardziej znanych niemieckich piosenek o politycznym przesłaniu Die Gedanken sind frei (Myśli są wolne), powstała około 1800 roku. Z początku przeciwko nierówności społecznej i politycznym nadużyciom protestowali bardowie z nieodłącznymi gitarami, później dołączyły do nich grupy punkowe i artyści popowi; a historia z uporem dostarczała coraz to nowych okoliczności nadających się do oprotestowania. Muzyka piętnująca wojny, zniewolenie, państwo, biedę i kapitalizm rozlegała się i na Wschodzie, i na Zachodzie. W NRD bard Wolf Biermann krytykował socjalistyczne państwo; w Berlinie Zachodnim lat siedemdziesiątych Rio Reiser śpiewał z grupą Ton Steine Scherben Macht kaputt, was euch kaputt macht (Zniszczcie to, co was niszczy), przyszły hymn anarchistów i ruchu squattersów. Po słowach przyszły czyny. Pod koniec 1971 roku Ton Steine Scherben wraz z grupą młodych ludzi zajęli pustą część szpitala Bethanien na berlińskim Kreuzbergu, a powstała tam piosenka Rauch-Haus-Song (Dym-dom-song) stała się kolejnym hymnem alternatywnej lewicy. Ten rodzaj zaangażowania społeczno-politycznego został z czasem – może za wyjątkiem środowiska punkowego – zastąpiony akcjami o charakterze bardziej pokojowym, opowiadającymi się nie tyle przeciw państwu i jego instytucjom, ile za demokracją, równością szans i tolerancją.

Jednym z najbardziej znanych na świecie projektów dobroczynnych z udziałem muzyków był z pewnością „Band Aid“ Boba Geldofa. W Niemczech nawiązujący do Geldofa projekt „Band für Afrika“ zainicjował Herbert Grönemeyer w 1985 roku. Grönemeyer angażował się również w ramach kampanii „Deine Stimme gegen Armut“ („Twój głos przeciwko biedzie“), będącej częścią światowej sieci „Global Call to Action against Poverty“ (GCAP). Od 2017 roku Grönemeyer jest ambasadorem Afghanischer Frauenverein e. V. (Stowarzyszenia Afgańskich Kobiet), organizacji, której zadaniem jest świadczenie pomocy dla wspierania samopomocy w Afganistanie. Wielokrotnie występował na imprezach, na których rozlegały się protesty przeciwko skrajnej prawicy i apele o poszanowanie demokracji i tolerancji.

Artystą zaangażowanym politycznie jest również Campino z punkowo-rockowego Die Toten Hosen, których piosenka cytowana jest jako motto niniejszego tekstu. Od 2006 roku Campino wspiera inicjatywę „Schule ohne Rassismus“ („Szkoła bez rasizmu“). Znacznie szerszym echem odbiła się jednak w ostatnich latach inna akcja z udziałem Campino – mianowicie „Wir sind mehr!“ („Jest nas więcej!”).

https://www.goethe.de/ins/pl/pl/kul/mag/21676636.html 2019-11-24