Filmy w Bauhausie
NIESPEŁNIONY PROJEKT SZKOŁY

Jednym ze środków wyrazu artystycznego chętnie używanych w Bauhausie był film. Stworzone tam produkcje przemycają idee Szkoły. Jednak wiele obrazów filmowych nie powstało lub nie doczekało się premiery. Dlaczego tak się stało, wyjaśnia pokrótce profesor Andrzej Gwóźdź.

Filmy od samego początku przysparzały Bauhausowi kłopotu, i to zarówno pod względem personalnym, jak i – szerzej – koncepcyjnym. Niefortunne początki sięgają Tygodnia Bauhausu w Weimarze w sierpniu 1923 roku (który stanowił część zaplanowanej na półtora miesiąca Wystawy Bauhausu), podczas którego przewidziano program filmowy. Za repertuar odpowiadał najpierw Oskar Schlemmer, a po opuszczeniu przez niego komisji organizacyjnej całej imprezy – od maja tego roku Węgier László Moholy-Nagy, dopiero co sprowadzony do Szkoły przez Waltera Gropiusa. W programie pokazu znalazły się między innymi: pełnometrażowy dokument propagujący reformę szkolnictwa Dziecko i świat. Wielkomiejskie dziecko i szkoła przysposobienia ogrodniczego (Kind und Welt. Das Großstadtkind und die Gartenarbeitsschule, 1923) Carla Kocha i Cläre With (dziś zaginiony) oraz filmy oświatowe Ufy (zwane Kulturfilmami albo filmami dydaktycznymi – Lehrfilme), takie jak Życie w tym co nieżywe (Leben im Unbelebten, 1922) Otto Lehmanna, „Dusza” rośliny (Die „Seele” der Pflanze,1922) ze zdjęciami Maxa Brincka, Praca serca i krążenie krwi (Herztätigkeit und Blutumlauf, 1921) Nicholasa Kaufmanna (znany też pod kilkoma innymi tytułami, między innymi jako Krążenie krwi u żaby / Blutumlauf des Frosches) czy Skok wzwyż (Hochsprung, 1920) Karla Schelenza. Pech jednak chciał, że kurier wysłany do odbioru filmów w Berlinie trafił pod niewłaściwy adres i filmów Ufy w Weimarze nie pokazano. Zostały one wyselekcjonowane z jednej strony ze względu na to, że wpisywały się w pedagogiczny kurs Bauhausu na reformę szkolnictwa (w tym wypadku artystycznego), stanowiąc dla bauhausowców wsparcie na ich drodze do nowoczesnej edukacji; z drugiej strony decydowała nowatorska fotografia (zdjęcia mikroskopowe, przyspieszone, zwolnione), utwierdzająca Moholya-Nagya w jego ideach (dopiero co wyłożonych na łamach de Stijlu)produktywnego wykorzystania środków wiązanych dotąd raczej z realizacją celów reprodukcyjnych, co miało sprzyjać przedłużeniu zmysłów za pomocą nowoczesnych aparatów.

Czytaj cały artykuł:


https://www.goethe.de/ins/pl/pl/kul/mag/21891319.html?wt_nl=war_ pl2020 2020-07-26